نوجوانی دوره گذشتن از کودکی به بزرگسالی است، این دوره شامل برخی تغییرات جسمی و روحی بزرگ است. بسیاری از تغییرات جسمی، جنسی، شناختی، اجتماعی و عاطفی که در این دوران اتفاق میافتد که میتواند برای نوجوان و خانوادههایشان نگرانی و اضطراب ایجاد کند.
نوجوانی از سن ۱۱ سالگی شروع میشود و به سه بخش تقسیم میشود:
- اوایل نوجوانی: ۱۴- ۱۱ سالگی: این دوران تغییرات جسمانی و بلوغ سریع و مشهود است؛
- اواسط نوجوانی: ۱۶-۱۴: تغییرات بلوغ تقریبا کامل میشود؛
- اواخر نوجوانی: ۱۸ -۱۶: نوجوان از نظر ظاهری مانند یک بزرگسالی است و میتواند مسئولیتهای بزرگتر را بپذیرد و انجام دهد.
بلوغ جسمانی و جنسی از جمله تغییراتی است که هنگام بلوغ اتفاق میافتد به طوری که در مدت چند سال، بدن کودک به بدن یک فرد بزرگسالِ کاملا رشد یافته تغییر مییابد. دوران هويتيابی در نوجوانی يكی از پيچيدهترين مراحل زندگی است.
نوجوان همراه با تغييرات فيزيکی در جستجوی شناخت خودش می باشد، در این راستا آموختن مهارت خودآگاهی میتواند کمک بسزایی به نوجوان کند تا خود، نیازها و خواستههایش را بهتر بشناسد و توانمندیهای خود را تقویت کند.
با حمايت از نوجوان و به رسميت شناختن استقلال او در كنار توجه و مراقبت، میتوان به گذر از اين مرحله و حل شدن تعارضاتش كمک کرد. با شروع استقلالطلبی در نوجوان و هویتیابی، تغییرات رفتاری زیادی در نوجوانان بروز میکند که برای والدین عجیب و غیرقابل پیش بینی به نظر میرسد.
کودک مطیع شما که زمانی طاقت جدایی از شما را نداشت، اکنون همیشه پشت در بسته اتاقش است و همیشه در مواجهه با صحبتهای شما با چرخاندن چشمها به بالا و ترک کردن محل پاسخ میدهد. گاهی اوقات با اطرافیانش با پرخاشگری برخورد میکند و از نظر عاطفی ممکن است، تعادل نداشته باشد.
هر چقدر هم که تحمل این شرایط برایتان دشوار باشد، این دسته رفتارهای برای یک نوجوان طبیعی است و فقط بايد اجازه بدهید دوره نوجوانی طی شود و با رفتار اصولی شرایط او را درک کنید.
ارتباط موثر با نوجوان، کمک بسزایی در برطرف شدن چالش های این دوران برای نوجوان و خانواده است؛ در نظر داشته باشید که یک نوجوان بیشتر از هر چیزی، نیاز به شنیده شدن و درک شدن دارد.
هیجانات در سن نوجوانی به اوج خود می رسد که این امری طبیعی است، بنابراین انرژی زیادی از نوجوان گرفته میشود و احتیاج به تغذیه و خواب کافی دارد. توجه به شرایط جسمانی نوجوان، پرخاشگری و استرسهای روزانه را کاهش می دهد.
مسئولیتهای والدین در سن نوجوانی
- هنگامی که نوجوان شما صحبت میکند، به خوبی به او توجه کنید؛
- از مسخره کردن و تحقیر نوجوان بپرهیزید؛
- او را در تصمیم گیریهای خانواده مشارکت دهید؛
- با او همدلی کنید و احساساتش را درک کنید؛
- نوجوان دوست دارد مستقل باشد، به استقلالش احترام بگذارید و به او بگویید هر جا نیاز به کمک داشته باشد کنارش هستید؛
- خود مراقبتی را به او یاد دهید و در مورد آسیب های اجتماعی با او صحبت کنید.